Op een gegeven ogenblik staat Verhulst iets te vertellen
over anarchisme. ‘Een anarchist,’ zo zegt hij, ‘is iemand die alles omver schopt
en dan kijkt wat er is blijven staan. De anarchist is niet geïnteresseerd in
het alles omver schoppen, maar in wat is blijven staan.’ Maar hoe moet ik mij
dat voorstellen: alles omver schoppen en dan voortdoen met wat is blijven
staan? Dat lijkt me toch niet zo logisch. Nu goed, het zal anarchistisch
geredeneerd zijn.
Dimitri interviewde in Moskou een mevrouw die lid was (of
nog altijd is) van Pussy Riot, een punkgroep die een paar jaar geleden keet
schopte in een orthodox gebedshuis. Dat kwam de leden van die groep op
anderhalf jaar gevangenis en werkkamp te staan. Maar goed, dat kon deze mevrouw
niet tegenhouden om nog altijd enige afstand in te nemen ten aanzien van het Russische
establishment, al kan ik mij niet indenken dat ze omwille van wat ze hier zei
opnieuw de nor in zal moeten want daarvoor klonk het net iets te onsamenhangend.
De jongedame noemde zich een sociaal constructivist, vond dat actie hoorde te
primeren op woorden, en vond biologisch determinisme niet interessant omdat ze
dan haar vrijheid zou moeten inleveren. Dat laatste leek mij begrijpelijk voor
iemand die anderhalf jaar heeft moeten brommen. Dimitri probeerde nog een lijn
in het gesprek te brengen door, zichzelf op de piano begeleidend, het lied ‘Voir
un ami pleurer’ van Jacques Brel te debiteren, maar aangezien mevrouw Pussy
Riot geen woord Frans verstond, was dat ook maar een slag in het water. Dimitri
leek vooral zichzelf te ontroeren.
Het is me niet duidelijk geworden waar de programmamakers
met deze aflevering naartoe wilden. Over rebellie heb ik niets interessants
vernomen, of het zou het weetje moeten zijn dat Jacques Brel pas na vier jaar in
de kartonfabriek van zijn vader te hebben gewerkt er de brui aan gaf, en dat
hij in zijn jonge jaren trouwde met een vrouw die hij maar in die mate graag
zag dat hij zijn beste vriend mee op huwelijksreis nam, ‘om zich niet te
vervelen’. Overigens was Brels eerste artiestennaam ‘Berel’, een anagram van,
jawel, rebel.
Hilarisch was uiteraard de passage in Zweden om het – u raadt
het nooit – over Pippi Langkous te hebben. Ja, die mocht in een
thema-uitzending over rebellie niet ontbreken.
Neen, Made in Europe
heeft mij niet overtuigd. Ik vrees dat het, wat mij betreft, bij deze ene
uitzending zal blijven. ’t Was me net iets te veel de Dimitri Verhulst-show –
het is inderdaad een mooie jongen, vooral die strakke blauwe hemden en die in
Reetveerdegem opgedane getormenteerde blik. Maar van het thema heb ik te weinig
opgestoken – en dat heus niet omdat ik er op voorhand veel over wist. Neen, ik
weet er nog altijd even weinig over. Verhulst doet te nadrukkelijk zijn best om
non-conformist te zijn; zijn buiten-de-lijntjes-kleurderij is mij te salonfähig;
de haarlok die voortdurend de meeste aandacht wegkaapt iets te bestudeerd; de
beide naso-labiale huidplooien iets te symmetrisch – behalve dan wanneer de
schrijver, zéér rebelleus, binnen beeld een sigaret opsteekt.
Mocht het u nog interesseren, de volgende afleveringen zijn
gewijd aan: ‘religie, de vrije vrouw, verbeelding, de duistere kant, verlangen,
vernieuwing en idealen’.
naschrift
Ludo De Witte Tx
Pascal, weer een programma dat ik heb gezien zonder het te hebben gezien...
Toch vind ik dat DV, als conformist, een behoorlijke dosis non-conformisme in
huis heeft, hij komt af en toe behoorlijk radicaal uit de hoek, tegen de PVDA
aan schurkend. Toch knap voor een letterenboer die van zijn winkel moet leven,
er zijn er veel die het niet aandurven een deel van hun potentieel publiek
tegen de haren in te strijken.
Pascal Cornet Dat
is inderdaad het interessante van Dimitri Verhulst: zijn bijna programmatische
m'enfoutisme ten aanzien van de zogenaamde hoge cultuur ofte het elitarisme.
Zijn volksigheid is zijn handelsmerk. Ook uit noodzaak want op een brede
eruditie zul je de man niet kunnen betrappen, vermoed ik (maar we moeten
oppassen met vermoedens). Op zich zou dat heel interessant kunnen zijn, zoals
bijvoorbeeld een Louis Paul Boon vanuit de onderbuik van de samenleving (en
vanuit zijn eigen onderbuik) grote kunst heeft weten te maken. Maar het
populisme van Verhulst is onecht. Verhulst is inderdaad in de eerste plaats een
middenstander. En dat kun je hem niet eens kwalijk nemen. Dat van dat
tegen-de-haren-in-strijken moet je me bij gelegenheid maar eens uitleggen. Het
is in elk geval iets wat de man doet, maar dan vooral in zijn eigen dos, lijkt
mij.
