080624 – Ik sprak hier eerder lovend over de essays van Herman de Coninck, maar ik heb het niet zo voor zijn onweerstaanbare neiging tot woordspelerigheid. Ik geef een drietal voorbeelden, teruggevonden in vijf opeenvolgende bladzijden van de essaybundel Intimiteit onder de melkweg – ik had op alle andere vijf opeenvolgende bladzijden wellicht evenveel voorbeelden kunnen vinden.176: ‘Je mag erin, in deze gedichten. Goed, dat mag je in alle verstaanbare poëzie. Maar eenmaal binnen, merk je dat je er al was. Je komt erin voor. Dat is toch wel erg voorkomend van Van Toorn.’
177: ‘In “Engelse suite” bijvoorbeeld is het duidelijk mis. Het is een genereuze reeks: de ex-geliefde krijgt niet een kamer, maar een hele suite.’
181: ‘…kortom een aantal kleine dingen, maar in zeer grote mate. En omarmende rijmen tegen de kou. En kleine, deemoedige taal, zo gewoon dat ze elementair wordt.’
Ik zeg niet dat het niet mag of fout is. Maar overdaad schaadt. Het geeft De Conincks teksten iets kneuterigs mee, wat hun impact afzwakt. Het is een truc – het is als iemand die voortdurend dezelfde grapjes maakt. Misschien is het een goed grapje, spitsvondig en scherpzinnig, maar op de duur bot het af en blijft het alleen maar vervelend.
En in poëzie werkt het procédé al helemaal niet – een van de belangrijkste redenen waarom ik niet van de poëzie van Herman de Coninck kan houden. Want je moet er nogal wat van die woordspelerigheid verduren.
*
En dan nu de oplossing van de grote prijsvraag: waar in de foto op de cover van Intimiteit onder de melkweg zit het punctum? De enige inzending, van R., kan ik, tevens jury, helaas niet goedkeuren en komt dus niet in aanmerking voor de hoofdprijs, een fietsweekend met Kristien Hemmerechts. R. antwoordde: ‘Punctum is de kroontjespen en het oefenschriftje van de eerste klas. Dus ook ouder geworden lezen als een kind? Zo onbevangen?’ Dat is niet waaraan ik dacht toen ik het in verband met de foto over een punctum had. Wat dan wel, vraagt u? Wel, ik dacht hieraan:
De oude man schrijft in zijn kinderschriftje (en kinderlijk handschrift) een a bij op de …verkeerde lijn.
