080229 – Het meest indrukwekkende ogenblik, of toch de shot die mij zal bijblijven, uit de film The Banishment (Andrey Zvyagintsev), is wanneer de deur, die in het begin zo hoopvol was geopend en die toen zoveel licht had binnengelaten, finaal wordt gesloten. De camera blijft achter in het huis en wat we, in de duisternis, te zien krijgen, is het houtwerk van die deur. Het is een zwarte deur, en het houtwerk vormt een kruis. Een zwart kruis op zwart. En daarop blijft de camera een paar seconden gericht. Malevitch, denk ik dan, maar ook: De Cordier. Het monumentale zwart-op-zwarte kruis van Thierry de Cordier, zoals het te zien is in het SMAK in Gent, een van de meest sprekende religieuze kunstwerken, of religieus geïnspireerde, of op de religie betrekking hebbende kunstwerken van deze tijd. De Christus kan of durft zich enkel nog in schutkleur tonen.
Aan religieuze referenties geen gebrek, overigens, in deze film: het levenbrengende water; het bloed dat van de handen wordt gewassen; reproducties van schilderijen met religieuze taferelen; het letterlijke citeren van het ‘Hooglied van de liefde’ uit de Eerste Brief aan de Korinthiërs; de herder die, aan de overkant van de drooggevallen rivier, een paar keer met zijn kudde het beeld doorkruist… Ja, het mag weer over religie gaan. Maar de symboliek is wat mij betreft toch een beetje te nadrukkelijk. De kinderen een puzzel in elkaar laten steken voorstellende de Annunciatie (van Fra Angelico) terwijl moederlief in sombere omstandigheden een vruchtafdrijving moet ondergaan, dat is er wat mij betreft toch een beetje over.
Het thema is: de liefde, vergeven en: tot inkeer komen. Het hoofdpersonage komt, te laat weliswaar, tot inkeer. Onder de boom waaraan hij in de eerste sequentie achteloos met zijn auto was voorbijgestoven, komt hij in het laatste beeld tot rust. Hij zíet voor het eerst de boom. En op het land ernaast wordt de oogst binnengehaald en heffen de arbeidster een lied aan.
Zeer mooie fotografie, in deze film: uitgebalanceerd, esthetisch, uitgekiend in de compositie. Mooie locaties ook – onder meer een gore achterbuurt in Seraing of daar ergens in de buurt. Wij gaan Daens in Polen filmen en kijk nu, de Russen vinden hier de postindustriële achterbuurten die zij nodig achten om, contrastgewijs, de natuur te verheerlijken.
De score met een hyperplechtige Pärt maakt duidelijk, voor zover dat al nodig was, dat deze film niet ‘om te lachen’ is.
