zaterdag 2 december 2023

honderd woorden 519

ONVERMOGEN

Ironie is ‘een heel laffe houding om alles belachelijk te maken, op alles neer te kijken, je nergens betrokken bij te voelen, je nergens mee verbonden te voelen’. Het is een ‘wapen van onvermogen’. Olga Tokarczuk is niet mals voor de onbedachtzame ironicus. En bijgevolg ook niet voor onze tijd. Zij huldigt afstandelijkheid, maar niet onbetrokkenheid of vrijblijvendheid. Haar voorkeurshouding is: ernst. Op dezelfde bladzijde van deze zeer morele roman huldigt zij de stilte. Beter dan alles weg te wuiven, te relativeren, onder een laag ironie te begraven is het om – soms – te zwijgen: ‘ik kon heel goed tegen stilte’.

Olga Tokarczuk, Jaag je ploeg over de botten van de doden (vertaling (2020) door Charlotte Pothuizen en Dick Zijlstra van Prowadź swój pług przez kości umarłych (2009)), 101-102