20 februari 2013
Waarom schrijf je het niet allemaal op?, vroeg C. mij
gisteren, toen ik haar een beetje over mijn moeder vertelde. Ja, inderdaad,
waarom schrijf ik het niet allemaal op. Ik zou een boek over haar kunnen
schrijven. (Maar dat kun je over elk mensenleven, een boek schrijven. Ook het
minst interessante. Ik bedoel: ook het minst interessante mensenleven. Al kun
je natuurlijk ook zeer oninteressante boeken schrijven over interessante
mensenlevens.)
Wanneer is een mensenleven interessant? Dat is alvast een
zeer interessante vraag. Neem eens de proef op de som en vertel je eigen leven.
Is het interessant? Hoeveel hoogtepunten, spanningslijnen, rode draden tref je
aan? Zou je een gezelschap weten te boeien met je verhaal? Of zou je het van de
manier moeten hebben waarop je je verhaal vertelt?
Elke levensloop is een plot – alleen is het vaak jammerlijk
voorspelbaar. In het geval van mijn moeder nam de voorspelbaarheid in de loop
der jaren toe. Ze startte onvoorspeld: ze was ‘een achterkomer’. De
oorlogsjaren vormden het laatste grote avontuur in onze contreien en zij maakte
dat avontuur mee. Zij ontsnapte aan het keurslijf van haar zeer voorspelbare
omgeving: boers, katholiek, provinciaal, Zuid-West-Vlaams. Zij belandde in een
maalstroom van rampspoed, calamiteiten, ongeluk. Zij moest haar taal
achterlaten, haar achterban, haar evidente kindergeluk. Haar huwelijk was
ongelukkig. Twee van de vijf kinderen die zij op de wereld zette, stierven
voortijdig – hoewel zij het nooit met zoveel woorden zei, moet dat haar hebben
getekend. Haar kinderen en haar man verlieten een na een het huis dat zij met
veel moeite had verworven en onderhouden. Zij was voortijdig oud en versleten.
Dat is summier haar leven. Een leven. Natuurlijk valt er ook
wel hier en daar iets positiefs over te zeggen. Maar de wet le bonheur se raconte mal is
onverbiddelijk. In die zin is haar leven zeker in een boek te vatten want er
was heel wat malheur. Zou ik het
alsnog doen? Ik denk het niet. Mijn informatiebron is weg. Wat ben ik blij dat
ik een jaar of zes geleden haar nog enkele anekdotes heb weten te ontfutselen.
