LIJKENPIKKERIJ
Onder mijn ‘honderd woorden’ over de gezonken duikboot veegt Stefaan C. Hublou-Solfrian mij de mantel uit: ik had beter gezwegen, zegt hij, wat ik doe is volgens hem – ik citeer – ‘kleine digitale lijkenpikkerij’. (Waarbij ik in het ongewisse blijf over de betekenis van dat ‘kleine’: is dit adjectief een ethische kwalificatie of duidt het een omvang aan?)
Het is altijd wel schrikken wanneer iemand het de moeite waard vindt om je zo openlijk en in niet bepaald vriendelijke bewoordingen terecht te wijzen, zeker als die iemand zichzelf presenteert als – en ik citeer opnieuw, nu met gebruikmaking van de copy/paste-faciliteit – ‘Ridder in de Kroonorde van België / Publicist bij De Wereld Morgen / Historisch onderzoek olv prof Luc De Vos bij Koninklijke Militaire School / Heeft gewerkt als Schrijver van opiniestukken bij De Standaard / Heeft gewerkt als Teaching assistant voor kansarme scholieren bij Auxilia / Heeft gewerkt als Redacteur van De Vlaamse Jager bij Hubertus Vereniging Vlaanderen vzw. / Heeft gewerkt als Front Desk Agent bij Agentschap Integratie & Inburgering Leuven / Heeft gewerkt als Lecturer bij Instituut voor de Jachtopleiding / Heeft gewerkt als Freelance redacteur bij Tertio / Heeft gewerkt als Godsdienst leraar bij Zavo / Heeft gewerkt als Leraar geschiedenis, Godsdienst bij Maria Assumptalyceum / Heeft gewerkt als Bezinningsbegeleider bij Abdij Averbode / Heeft gewerkt als Vrijwillig telefonisch Hulpverlener bij Tele-Onthaal / Heeft gewerkt als Stafmedewerker bij Kerk & Wereld / Koninklijke Jachten van Hertogenwald / Heeft gewerkt als Consulent Wildbeheer Eenheden bij Vlaamse overheid / Heeft gewerkt als Bestuurssecretaris Buitenlands Personeel bij Ministerie van Buitenlandse Zaken België / Heeft Godsleer, Scheppingsleer, Christologie gestudeerd aan Faculteit Theologie en Religiewetenschappen, KU Leuven / Heeft Moderne geschiedenis gestudeerd aan KU Leuven / Heeft Seksuele Psychologie bij prof Piet Nijs gestudeerd aan KU Leuven / Heeft Wetenschapsfilosofie, filosofische antropologie, gestudeerd aan KU Leuven / Heeft een relatie’. Een wonderlijke mix van religiositeit en jacht, als je het mij vraagt, al kunnen beide actieterrein in proselitisme natuurlijk wel samenkomen, moet ik toegeven.
Maar goed, ‘lijkenpikkerij’. Dat noopt mij toch tot bezinning. Nochtans kende de post opvallend veel positieve bijval. Ik vrees dus dat er een misverstand moet zijn ontstaan. Misschien ligt het aan een onzorgvuldige formulering van mijnentwege. Misschien veroorzaakt het zelfopgelegde format (‘honderd woorden’) mij tot al te compacte, elliptische bespiegelingen. (Met ‘elliptisch’ bedoel ik dat er minstens zoveel niet wordt geëxpliciteerd als wat er uiteindelijk wel in komt te staan.) En ja, misschien moet ik heikele onderwerpen meer ademruimte geven. Zoals ik hier doe met het bij mij onzacht aangekomen verwijt een lijkenpikker te zijn – wat toch wel het verste van mijn gedachten is, dat ik zoiets zou kunnen zijn, überhaupt. Maar ik wil geenszins de terechtwijzing door een man met zulk een indrukwekkende naam en dito curriculum zonder gevolg naast mij neerleggen.
Wat is er gebeurd? Ik heb mij in een korte bespiegeling, waarin ik mij stilistische en zelfs artistieke vrijheden permitteer, in de geest van een persoon verplaatst die een onafwendbare verstikkingsdood onder ogen moest zien. Dat is inderdaad gewaagd, ik zal het niet ontkennen. Ik heb mij in dat stukje schamper uitgelaten over een contrast tussen die ene dood en de dood van velen ergens anders, op vrijwel hetzelfde moment – en over de totaal verschillende vormen van aandacht die beide voorvallen te beurt vielen, de totaal verschillende manier waarop beide voorvallen werden behandeld. Ik was zeker niet de enige die zich door dit contrast had laten aanzetten tot een bespiegeling.
Denkt Stefaan C. H.-S. nu werkelijk dat ik geen empathie ten aanzien van het lot van de verdronken Pakistaanse miljardair zou kunnen opbrengen? Denkt hij werkelijk dat ik er een soort wreedaardig genoegen in zou scheppen? Het heeft er alle schijn van.
Nochtans zou hij beter moeten weten. Hij zou moeten, of minstens moeten kùnnen begrijpen dat ik het de moeite waard vond om die evidente empathie – ja, die man heeft angsten uitgestaan; ja, die man heeft zijn verschrikkelijke lot onder ogen moeten zien; ja die man laat een familie en vrienden na die nu in rouw zijn – even opzij te zetten voor de vraag om aandacht voor honderden mensen die ook angsten hebben uitgestaan, die ook hun verschrikkelijke lot onder ogen hebben moeten zien, die ook familie en vrienden nalaten die nu in rouw zijn. Zoveel honderden mensen dat het elk vermogen tot empathie tart en te buiten gaat.
Bovendien, en daar gaat het mij nog meer om en wie kan er nu boos om zijn dat ik daar lucht aan geeft – bovendien is er de kwaadheid die ik voel omdat een degoutant rijke zakenman het nodig vindt om een totaal onzinnig en roekeloos avontuur aan te gaan om, ja, om wat te doen? Om een restant van onze collectieve hybris te gaan aanschouwen, een wegroestend symbool van onze ‘beschaving’ waarin nota bene destijds ook vijftienhonderd mensen zijn omgekomen. Is een dergelijk exclusief ramptoerisme niet veel meer een vorm van lijkenpikkerij? Moet ik compassie hebben met zo iemand, die dan toch misschien beter zijn vele geld aan iets anders zou besteden, bijvoorbeeld aan ngo’s die vluchtelingen helpen, om maar een voorbeeld te geven?
Neen, Stefaan C., ik had niet ‘beter gezwegen’. Integendeel, het is onbetamelijk om bij een dergelijk schandaal geen lucht te geven aan oprechte verontwaardiging. Uw verwijt van lijkenpikkerij is ondoordacht en ik – vergeef mij de woordspeling – pik het niet, ook niet van een theoloog. Van iemand met zo’n beroep verwacht ik toch een wat bedachtzamer gebruik van sociale media, zelfs al heeft hij een voorliefde voor de jacht.
