Dag Pascal
In je weblogartikel van dinsdag 12 mei 2009 filosofeer je o.m. over wat nu eigenlijk een intellectueel is. Een boeiende denkoefening! Daarbij gebruik je dure woorden als: ‘Een intellectueel moet de waarheid dienen.’ Dat is een ferme stelling én een heel nobel ideaal. De ware intellectueel zal daarbij zeker beseffen dat hij enkel kan zoeken en tasten naar ‘de’ waarheid – als die al bestaat – en dat je die niet kan weergeven met de ruwe borstel die alleen maar gitzwarte en sneeuwwitte vegen op het doek mept, maar dat je daarvoor een zacht aquarelpenseel, gedoopt in tere grijstinten, moet hanteren.
Dien je de waarheid met je uitspraak dat ‘er een onoverbrugbare kloof ontstaan is tussen kunst en religie’? Is dit niet een onbeheerste uithaal met een grove borstel, waarbij grijstinten onbestaand zijn? Was er aan deze forse stelling één woord toegevoegd, had je bijvoorbeeld ‘schijnbaar onoverbrugbaar’ geschreven, dan was ik het met je eens geweest. Dan had het pikzwarte doek enkele grijze vlekjes als kleine lichtpuntjes gekregen.
In je zoeken en tasten naar ‘de’ waarheid over de relatie tussen kunst en religie, wil ik je graag bijlichten, vanuit mijn ook maar beperkte kennis van deze materie. En omdat alle goede dingen uit drie bestaan, reik ik je nu drie touwen aan om daarmee je onoverbrugbare kloof tussen kunst en religie toch te overbruggen.
Een eerste touw is de tentoonstelling (voorjaar 2009) ter gelegenheid van 175 jaar Grootseminarie in het Brugse Seminarie aan de Potterierei. Toen exposeerde de kunstenaar Luc Hoenraet 40 werken, één voor elke dag van de vastentijd. Met volgend citaat uit de begeleidende bespreking door Mark Delrue wil ik je uitnodigen en uitdagen om met deze materieschilder kennis te maken. Deze ervaren kunstkenner schrijft: ‘Hoenraet noemt het kruis een onuitputtelijke bron van inspiratie. In zijn doeken is de oervorm van het kruis tegelijk een universeel teken en een religieus symbool. Zijn kruisen verwijzen naar ordening in de chaos, naar evenwicht in de mens. Zij spreken van de vier windstreken, de vier seizoenen. Horizontaliteit verwijst naar de horizon, de door ons gekende wereld. Verticaliteit suggereert de verbinding tussen hemel en aarde.’ De website http://www.luc-hoenraet.be/ van deze hedendaagse kunstenaar, die bepaalde milieus helaas liever doodzwijgen, is beslist een bezoekje waard.
Hier is dan het tweede touw. Op uitnodiging van E.H. Johan Allegaert borstelde de jonge kunstenaar Joost Gevaert een drieluik, voor de drie grote christelijke feesten: Kerstmis, Pasen en Pinksteren, met de titel: “Het Woord is mens geworden”. Een serieuze uitdaging waaraan enkele jaren is gewerkt. Deze schilderijen hangen nu in de kerk van Ver-Assebroek en een begeleidende tekst over o.m. hun ontstaan kan je lezen als je surft naar de parochiewebsite op www.kerknet.be/parochie/1009. Het staat onder de rubriek Parochienieuws. Je kan natuurlijk ook altijd eens de kerk binnenlopen en indien je dat wenst, kan iemand je ook verder informeren.
Ten slotte maak ik het bruggetje over de kloof nog steviger met het derde touw. Bij Lannoo verscheen onlangs ‘Kunst en Liturgie’, geschreven door de Brugse priester Mark Delrue, directeur van het Museum Moderne Religieuze Kunst (!) in de basiliek van Koekelberg. Daarin vindt de aandachtige lezer zelfs een rugzak vol touwen om een onwrikbare brug te knopen om religie en kunst toch met elkaar te verbinden! Je moet Mark Delrue maar eens ‘googlen’ en je zal versteld staan van wat je leest!
Een echte intellectueel vindt nooit rust, want de zoektocht naar ‘de waarheid’ is eindeloos. Die queeste is een boeiende uitdaging want wie een open, onbevooroordeelde blik heeft, ontdekt steeds nieuwe horizonten. Een ware intellectueel durft het ook aan de platgetreden paden te verlaten, ook al scoort hij daarmee makkelijk succes bij bepaalde groepen. Hij is ook bereid de bruggetjes op te sporen om zich over schijnbaar onoverbrugbare kloven te begeven en dan te genieten van de verrijking en verdieping van zijn kennis en wijsheid.
C.C.
