Alles uit de kast (3)

Inmiddels heb ik al helemaal mijn hooggestemde verwachtingen bijgeschroefd en moet ik erkennen dat het programma rond een aardig formuletje is opgetrokken, bij hetwelk het aangenaam verpozen is. Ze hadden het misschien meteen moeten zeggen, dat het niet over de inhoud zou gaan van boeken, over ideeën en meer van die ongetwijfeld alleen maar oeverloos intellectualistisch geleuter genererende toestanden, maar over de vorm die boeken hebben, hun aaibaarheidsfactor, de anekdotiek die er eventueel aan vasthangt. Ja, dan heb je natuurlijk een mooi concept: aan boeken kleven nu eenmaal, ook in een boekonvriendelijk klimaat, heel wat verhalen vast; met om het even welke bibliotheek kun je ontegensprekelijk een gezellig knetterend human interest-haardvuurtje aan de praat krijgen. De ergernis, opgewekt door het televisieprogrammaatje Alles uit de kast, was alleen maar te wijten aan een al bij al onschuldig misverstand, in het leven geroepen door de beladen term ‘boekenprogramma’. Ja, het is een boekenprogramma, dat is ongetwijfeld juist, maar het is niet het soort boekenprogramma waarvoor bijvoorbeeld Kristien Hemmerechts indertijd heeft geijverd (ze leverde zelfs een heel scenario – waarmee, klaagde ze ergens, ‘niets werd aangevangen’). Dat neemt toch niet weg dat een plaatsvervangende, tenenkrullende schaamte mij bevangt wanneer diezelfde Hemmerechts met haar uitermate zelfgenoegzame toontje laat noteren (= in beeld brengen) hoe ze toch nog altijd een art-nouveau-interieur en een vlot over het zorgvuldig uitgekozen papier glijdende vulpen prefereert om de ruwe versie van haar kakelverse ideeën vast te leggen, of wanneer Tom Lanoye, die uiteraard geen gelegenheid om zijn nieuwe roman te promoten onbenut wenst te laten, ongegeneerd alle tijd, die normaliter voorbehouden was aan een van de studiogasten om een favoriet boek toe te lichten, gebruikt om zijn onvoorstelbaar parate eruditie dienaangaande te etaleren. Maar dat zijn kleine ergernissen, die verbleken bij de onvoorstelbare verworvenheid dat er hoe dan ook gedurende enkele minuten, tussen een stoet van aan boeken en boekenbezit gelieerde faits divers en geniepig geventileerd anti-intellectualisme door, over literatuur wordt gesproken op de openbare zender. Die vervelende intellectuele klasse zal nu toch zeker een decennium of zo niet meer moeten emmeren.