Dag P. (C.),
Tja.
Wat zijn overigens de beweegredenen achter het vertaalbeleid
van uitgeverijen? Zo stelde ik vast dat De Arbeiderspers een nieuwe vertaling
heeft uitgebracht van De Toverberg.
Ik had net, voor een leesclub, een derde keer de meesterlijke – en indertijd
(1975) net niet met de Martinus Nijhoff bekroonde – vertaling van Pé Hawinkels
achter de kiezen toen ik het merkte. Vervelend, want natuurlijk zou een aantal
leesclubleden de nieuwe vertaling hebben gelezen, en daarvan zou dan weer de paginering
niet kloppen, enzovoort. Tijdens de leesclubvergadering werden we
geconfronteerd met de (grote) verschillen in beide vertalingen. De nieuwe
vertaling van Hans Driessen leek, mikkend op een hedendaags Nederlands, de
typische Manniaanse archaïserende gezwollenheid, die Hawinkels nu net zo
trefzeker had weten weer te geven in een voor de tijd waarin hij zijn vertaling
afwerkte ook al tamelijk (gewild) oubollig Nederlands, uit de weg te willen
gaan. Bij elk fragment waarvan we beide vertalingen met elkaar vergeleken,
haalde Hawinkels probleemloos de bovenhand. En zo had ik zijn vertaling ook
gelezen: op geen enkele manier liep ze stroef, en ik had ook heel erg de indruk
Thomas Mann te lezen. De vraag is logisch: waarom was die nieuwe vertaling
nodig?
Met betrekking tot de nieuwe Ulysses-vertaling begrijp ik uiteraard je ergernis. Verder geen
tijd aan verliezen, lijkt mij de boodschap. De vertaling van Claes/Nys blijft
wat mij betreft zeker nog een paar decennia overeind.
Ik moet in dat verband zeker het volgende kwijt.
Tussen mijn eerste poging om Ulysses te lezen en het omdraaien van de allerlaatste bladzijde
gingen zestien jaar en verscheidene voortijdig afgebroken lecturen en
hernemingen voorbij. Ik beet mijn tanden stuk op de vertaling van Vandenbergh –
die jij nog zo sportief bent te prijzen. Pas met Claes/Nys lukte het me mijn
lectuur, voor bepaalde passages parallel met het origineel én met het
uitlegboek van Harry Blamires The New
Bloomsday Book, tot het einde te volbrengen. Met veel plezier en vol
bewondering uiteraard voor het volmaakte Nederlands van de – Vlaamse! –
vertalers, hun beheersing van de verschillende registers die een correcte
transpositie van Ulysses vergt en hun
summiere notenapparaat. Hulde!
Dank je, P., voor het doorsturen van je tekst en tot een
volgende keer,
