ABUSIEVELIJK
De brave man werd abusievelijk het verkeerde been afgezet. Het pakket werd abusievelijk bij nummer eenendertig afgeleverd in plaats van bij nummer dertien. Hij reed abusievelijk de autosnelweg op in de verkeerde richting. Wij hebben uw aangifte abusievelijk in het retourvak gestopt. De bewoners van enkele krotten naast het wapendepot werden abusievelijk door de te vroeg gedropte splinterbom gedood.
Hoewel iedereen wel begrijpt wat er mee wordt bedoeld, is het woord abusievelijk niet voor elk gebruik geschikt. Zolang het wordt gebruikt in een sfeer van formulieren en loketten, lijkt het wel te kunnen. Maar bloed verdraagt het niet. Dan klinkt het te snel pedant en al te vergoelijkend. De gebruiker lijkt zijn vergissing van zich af te wentelen: het was een vergissing, maar niet míjn vergissing. Hét heeft zich vergist, het systeem. Niemand is dan verantwoordelijk. Maar een been amputeer je niet abusievelijk, zoals je ook geen verkeersborden abusievelijk negeert of bommen abusievelijk dropt. In het zich vergissen bestaat er een morele grens. Sommige zaken zijn, ook al berusten ze evenzeer op een op zich pietluttige vergissing als die van de ambtenaar – het stempelen, het prikken, het ponsen, het klasseren, kopiëren, emballeren… waarbij altijd wel iets verkeerd kan gaan –, onvergeeflijk en niet te vergoelijken.
