LIJKENPIKKERIJ
Onder
mijn ‘honderd
woorden’ over
de gezonken duikboot veegt Stefaan C. Hublou-Solfrian mij de mantel
uit: ik had beter gezwegen, zegt hij, wat ik doe is volgens hem –
ik citeer – ‘kleine digitale lijkenpikkerij’. (Waarbij
ik in het ongewisse blijf over de betekenis van dat ‘kleine’: is
dit adjectief een ethische kwalificatie of duidt het een omvang aan?)
Het
is altijd wel schrikken wanneer iemand het de moeite waard vindt om
je zo openlijk en in niet bepaald vriendelijke bewoordingen terecht
te wijzen, zeker als die iemand zichzelf presenteert als – en ik
citeer opnieuw, nu met gebruikmaking van de copy/paste-faciliteit –
‘Ridder in de Kroonorde van België / Publicist bij De Wereld
Morgen / Historisch onderzoek olv prof Luc De Vos bij Koninklijke
Militaire School / Heeft gewerkt als Schrijver van opiniestukken bij
De Standaard / Heeft gewerkt als Teaching assistant voor kansarme
scholieren bij Auxilia / Heeft gewerkt als Redacteur van De Vlaamse
Jager bij Hubertus Vereniging Vlaanderen vzw. / Heeft gewerkt als
Front Desk Agent bij Agentschap Integratie & Inburgering Leuven /
Heeft gewerkt als Lecturer bij Instituut voor de Jachtopleiding /
Heeft gewerkt als Freelance redacteur bij Tertio / Heeft gewerkt als
Godsdienst leraar bij Zavo / Heeft gewerkt als Leraar geschiedenis,
Godsdienst bij Maria Assumptalyceum / Heeft gewerkt als
Bezinningsbegeleider bij Abdij Averbode / Heeft gewerkt als
Vrijwillig telefonisch Hulpverlener bij Tele-Onthaal / Heeft gewerkt
als Stafmedewerker bij Kerk & Wereld / Koninklijke Jachten van
Hertogenwald / Heeft gewerkt als Consulent Wildbeheer Eenheden bij
Vlaamse overheid / Heeft gewerkt als Bestuurssecretaris Buitenlands
Personeel bij Ministerie van Buitenlandse Zaken België / Heeft
Godsleer, Scheppingsleer, Christologie gestudeerd aan Faculteit
Theologie en Religiewetenschappen, KU Leuven / Heeft Moderne
geschiedenis gestudeerd aan KU Leuven / Heeft Seksuele Psychologie
bij prof Piet Nijs gestudeerd aan KU Leuven / Heeft
Wetenschapsfilosofie, filosofische antropologie, gestudeerd aan KU
Leuven / Heeft een relatie’. Een wonderlijke mix van religiositeit
en jacht, als je het mij vraagt, al kunnen
beide
actieterrein in proselitisme natuurlijk wel samenkomen,
moet ik toegeven.
Maar
goed, ‘lijkenpikkerij’. Dat noopt
mij toch tot bezinning.
Nochtans
kende de
post opvallend veel positieve bijval. Ik vrees dus dat er een
misverstand moet zijn ontstaan. Misschien ligt het aan een
onzorgvuldige formulering van mijnentwege. Misschien veroorzaakt het
zelfopgelegde format (‘honderd woorden’) mij tot al te compacte,
elliptische bespiegelingen. (Met ‘elliptisch’ bedoel ik dat er
minstens zoveel niet wordt geëxpliciteerd als wat er uiteindelijk
wel in komt te staan.)
En ja, misschien moet ik heikele onderwerpen meer ademruimte geven.
Zoals ik hier doe met het bij mij onzacht aangekomen verwijt een
lijkenpikker te zijn – wat toch wel het verste van mijn gedachten
is, dat ik zoiets zou kunnen zijn, überhaupt. Maar ik wil geenszins
de terechtwijzing door een man met zulk een indrukwekkende naam en
dito curriculum zonder
gevolg naast mij neerleggen.
Wat
is er gebeurd? Ik heb mij in een korte bespiegeling, waarin ik mij
stilistische en zelfs artistieke vrijheden permitteer, in de geest
van een persoon verplaatst die een onafwendbare verstikkingsdood
onder ogen moest
zien. Dat is inderdaad gewaagd, ik zal het niet ontkennen. Ik heb mij
in dat stukje schamper uitgelaten over een contrast tussen die ene
dood en de dood van velen ergens anders, op vrijwel hetzelfde moment
– en over de totaal verschillende vormen
van aandacht
die beide voorvallen te
beurt vielen,
de totaal verschillende manier waarop beide voorvallen werden
behandeld. Ik was zeker niet de enige die zich door dit contrast had
laten aanzetten tot een bespiegeling.
Denkt
Stefaan
C. H.-S. nu werkelijk dat ik geen empathie ten aanzien van het lot
van de verdronken Pakistaanse miljardair zou kunnen opbrengen? Denkt
hij
werkelijk dat ik er een soort wreedaardig genoegen in zou scheppen?
Het heeft er alle schijn van.
Nochtans
zou hij
beter moeten weten. Hij
zou moeten, of
minstens moeten kùnnen
begrijpen dat ik het de moeite waard vond om die evidente empathie –
ja, die man heeft angsten uitgestaan; ja, die man heeft zijn
verschrikkelijke lot onder ogen moeten zien; ja die man laat een
familie en vrienden na die nu in rouw zijn – even opzij te zetten
voor de vraag om aandacht voor honderden mensen die ook
angsten
hebben uitgestaan, die ook
hun
verschrikkelijke lot onder ogen hebben moeten zien, die ook
familie
en vrienden nalaten die nu in rouw zijn. Zoveel honderden mensen dat
het elk vermogen
tot
empathie tart en te buiten gaat.
Bovendien,
en daar gaat het mij nog meer om en wie kan er
nu boos om zijn dat ik daar lucht aan geeft – bovendien is er de
kwaadheid die ik voel omdat een degoutant rijke zakenman het nodig
vindt om een totaal onzinnig en roekeloos avontuur aan te gaan om,
ja, om wat te doen? Om een restant
van
onze collectieve hybris te gaan aanschouwen, een wegroestend symbool
van onze ‘beschaving’ waarin nota bene destijds
ook vijftienhonderd
mensen zijn omgekomen. Is een
dergelijk exclusief ramptoerisme niet veel meer een vorm van
lijkenpikkerij?
Moet ik compassie hebben met zo iemand, die dan toch misschien beter
zijn vele geld aan iets anders zou besteden, bijvoorbeeld aan ngo’s
die vluchtelingen helpen, om maar een voorbeeld te geven?
Neen,
Stefaan C., ik had niet ‘beter gezwegen’. Integendeel, het is
onbetamelijk om bij een dergelijk schandaal geen
lucht te geven aan oprechte verontwaardiging. Uw verwijt van
lijkenpikkerij is ondoordacht en ik – vergeef mij de woordspeling –
pik het niet, ook niet van een theoloog. Van
iemand met zo’n beroep verwacht ik toch een wat bedachtzamer
gebruik van sociale media, zelfs al heeft hij een
voorliefde voor de jacht.