Vorige zondagavond was er op de VPRO op Nederland 3 ‘Zomergasten’ met Tom Barman. ‘Zomergasten’ is met zijn koppige nonconformisme en lak aan haast en glitter, en eigenlijk aan televisie, mijn favoriete programma – en voor Tom Barman heb ik buitengewoon veel sympathie. Om niet te zeggen dat ik een fan ben. Tja, waarom zou ik dat eigenlijk niet zeggen? Nu dan: ik ben een fan van Tom Barman. (Het is er uit, dat lucht op.)
Maar natuurlijk was er ook Connie Palmen, de gastvrouw. Ik had haar vorig week al ferm zien uitschuiven bij Cees Nooteboom – maar toen kon haar dat worden vergeven omdat ook Nooteboom zich niet allersympathiekst opstelde. Bezopen of niet, bij zo iemand kon het eigen falen nog niet al te kwalijk worden genomen. Bij Barman echter wel. ‘Ze zag er uit alsof ze al veel barmannen versleten heeft,’ meldde mijn goede vriend Sylvester – en ik vond dat een adequate omschrijving, die ik hier met permissie overneem. Jammer alleen dat die eigenschap nog niet op intelligentie wijst. Het hele programma door (dat afgezien van Palmen heel interessant was: de enthousiaste chaoot Barman had best wel aardige fragmenten bijeengebracht) ontwikkelde zich een pijnlijke psychologische confrontatie: Palmen die te dom was om Barman bij te benen en dat op de een of andere manier ook wel aanvoelde – althans dat valt te hopen – en Barman die zijn uiterste best deed om Palmen niet al te zeer belachelijk te maken, wat niet altijd lukte omdat hij in zijn enthousiasme soms iets te onbesuisd door de porseleinwinkel van Palmens onvermogen en eigendunk struinde.
Heel onthullend, in die optiek, was het fragment met de Franse regisseur Jean-Luc Godard, die zijn ex-vrouw (duidelijk niet van zijn kaliber; de twee hadden elkaar twintig jaar niet gezien) in een liveprogramma vernederde. Opeens ontstond er een parallel met de situatie Barman-Palmen. En Barman zei dat hij het niet vond kunnen wat die snode Godard deed, maar dat hij er wel op de een of andere manier bewondering voor had. Waarmee hij impliciet zei wat hij met Palmen wilde doen: haar brutaal vernederen, belachelijk maken en dumpen. Wat ze verdiende, natuurlijk. Maar zover kwam het niet – het programma kabbelde beschaafd voort, Palmen bleef deze keer opvallend nuchter (ze zal na de vorige keer met Nooteboom wel haar instructies hebben gekregen) en Barman kreeg systematisch níet de kans om de zonder enige twijfel interessante zaken die hij over zijn fragmenten te zeggen had te zeggen.
