lijstje 43

...van films en series die ik in 2024 (* zeer) de moeite waard vond:

001 Lulu Wang, The Farewell (2019)
004 Francis Ford Coppola, The Godfather (1972) *
007 Francis Ford Coppola, The Godfather II (1974) *
008 Francis Ford Coppola, The Godfather III (1990) *
009 James Strong en Camilla Strøm Henriksen, The Suspect (serie; 2022)
012 Ed Sinclair, Landscapers (serie; 2021)
014 Yorgos Lanthimos, Poor Things (2023)
015 Susanne Bier, After the Wedding (2006)
016 Lynne Ramsey, We Need to Talk about Kevin (2011)
018 Bob Fosse, Lenny (1974)
020 Federico Fellini, Amarcord (1973)
021 Joachim Trier, The Worst Person in the World (2021)
023 R.W. Fassbinder, Angst essen Seele auf (1974) *
024 Pola Rapaport, Adicted to Life (2023; documentaire)
025 Chris Brandon, Bloodlands (serie, jg. 2; 2022)
026 Werner Herzog, The Bad Lieutenant (2009)
030 Daniel Roher, Navalny (2022)
031 Clio Barnard, Ava & Ali (2021)
032 Ken Loach, Sorry we missed you (2019)
033 Claude Chabrol, Betty (1991)
034 Brett Morgen, Moonage Daydream (2022)
035 Christian Petzold, Barbara (2012)
036 Fernando León de Aranoa, El buen patrón (2021)
040 Eva Cools, Cleo (2019)
044 Danny Strong, Dopesick (serie, 2021) *
051 Steeltown Murders (serie, 2023) *
055 Reyka (serie, 2021)
056 Filippo Meneghetti, Deux (2019)
057 Quentin Dupieux, Le deuxième acte (2024)
061 İlker Çatak, Das Lehrerzimmer (2024)
063 Emilio Estevez, Bobby (2006)
065 Mathieu Kassovitz, La Haine (1995)
066 Rachel Lambert, Sometimes I Think About Dying (2023)
067 François Ozon, Tout s’est bien passé (2021)
071 Robert de Niro, A Bronx Tale (1993)
074 Alfred Hitchcock, North By Northwest (1958)
076 Woody Allen, Café Society (2016)
079 Claire Burger, C’est ça l’amour (2018)
081 Lee Chang-dong, Burning (Zuid-Korea, 2018)
082 Jesse Armstrong, Succession (serie, jg. 1, 2018) *
083 Jesse Armstrong, Succession (serie, jg. 2, 2019) *
084 Haneke, Code inconnu (2000)
085 Jesse Armstrong, Succession (serie, jg. 3, 2021) *
087 Ryusuke Hamaguchi, Drive My Car (2021)
089 Martin Scorcese, Cape Fear (1991)
090 Fatik Akin, Gegen die Wand (2004) *
091 Mike Nichols, Closer (2004)
092 Jesse Armstrong, Succession (serie, jg. 4, 2023) *
093 Clio Barnard, Dark River (2017)
096 Rodrigo Sorogoyen, Las bestias (2022) *
098 Stephen Frears & Nick Hornby, State of the Union (serie jg. 2, 2021)
103 Lewis Arnold, The Long Shadow (serie, 2023)
111 David Fincher, The Game (1997)
113 Niels Mueller, The Assassination of Richard Nixon (2004) *
114 Christiane Vandekerckhove, Rabot (2017) *
115 Cédric Kahn, Le procès Goldman (2023)
117 Damien Chazelle, Babylon (2022) *
119 Edouard Bergeon, Au nom de la terre (2019)
124 Jacques Audiard, Un prophète (2009)
127 Marc Rothemund, Sophie Scholl (2005)
128 John Crowley, Boy A (2007)
132 Kathryn Bigelow, Detroit (2027)
137 Tony Gilroy, Michael Clayton (2007)
138 Stephen Frears, High Fidelity (2000) *

7427

Brugge, Leopold I-laan - 241224

een mooi moment, vorige week 102

241223

VERTAKKINGEN

Het is, zo komt het mij voor, niet moeilijk om in het Vlaamse comedy-landschap torenhoog au-dessus de la mêlée uit te steken. Maar dat vermindert mijn bewondering voor Wim Helsen niet. Wie hiervan niet overtuigd is, beveel ik aan de theatershow Niet mijn apen, niet mijn circus te bekijken, wat mij betreft en voor zover ik daar überhaupt zicht op heb, een hoogtepunt in Helsens oeuvre en in zowat alles waar er in Vlaanderen mee te lachen valt – en dan heb ik het uiteraard enkel over wat tot stand is gekomen met de bedoeling grappig te zijn.

Het cruciale woord dat in geen enkele Helsen-exegese mag ontbreken is: ontsporing. (Andere trefwoorden: vertakking, waanzin, non-conformisme en experiment.)

Niet mijn apen, niet mijn circus begint met wat je een normale situatie kunt noemen: mijnheer Helsen verlaat de woning en wandelt domweg gelukkig door zijn straat. Hij is blij met hoe en wie hij is, en hij is – daar sluipt al meteen wat venijn binnen – ‘blij dat hij niet de anderen [is]’. Maar zo’n gegeven is natuurlijk uitermate onvruchtbaar om een hele bijna anderhalf uur durende monoloog mee op te bouwen: het onheil, het onevenwicht, de ongein treedt binnen in de vorm van een parkeerbon achter de ruitenwisser van de auto van mijnheer Helsen. En van dat moment af loopt zo ongeveer alles fout wat fout kan lopen. Hoe het verhaal, voor zover het een verhaal is natuurlijk, verder verloopt, doet er eigenlijk niet toe. De wendingen zijn absurd, abrupt en onlogisch. Het is van de experimentele vorm dat de voorstelling het moet hebben – en van de onwaarschijnlijk sterke performance, uiteraard.

Wat valt er over die vorm te zeggen? Veel – ik laat het graag aan de exegeten over. Maar toch dit: niet alleen ‘verliest’ het verhaal zich in talloze vertakkingen en uitweidingen, die vaak op niets uitlopen of in oeverloze lussen verdwalen, maar ook reflecteert Helsen hierop, hij levert commentaar bij zijn eigen werkwijze: Niet mijn apen, niet mijn circus heeft, zoals de titel eigenlijk al suggereert, een metaniveau. Helsen laat zijn ‘personage’, Wim Helsen zelf, of dan toch minstens een van zijn afsplitsingen, zeggen dat zijn betoog uitloopt in zijwegen die nergens toe leiden. En op een ander moment debiteert hij een zinnetje over een geit die kan spreken, een zinnetje dat op dat moment nergens op slaat en dus volkomen (en niet alleen inhoudelijk want geiten kunnen niet spreken, toch?) absurd is, maar hij voegt er onmiddellijk aan toe dat het zinnetje later, ‘in een mop’, nog zal terugkeren. Over die ‘mop’, die Helsen, ik bedoel het personage, zelf een ‘topmop’ vindt, valt ook nog wel het een en ander te zeggen, bijvoorbeeld dat de clou van de mop de mop zelf verdringt. Dat klinkt abstract, maar wie de volledige show bekijkt, wat ik ten zeerste aanbeveel, zal begrijpen, minstens min of meer, wat wordt bedoeld.

https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/wim-helsen---niet-mijn-apen--niet-mijn-circus/2023/wim-helsen---niet-mijn-apen--niet-mijn-circus/

7426

Assebroek, Zandtiende - 241222

lijstje 42

... van boeken die ik in 2024 las of herlas (voor de n^de keer) en die er om de een of andere reden voor mij toe doen (enkel de 5, 4 en 3 ‘sterren’); de volgorde is ingegeven door de chronologie

*****

Esther Kinsky, Langs de rivier
Danilo Kis, Tuin, as (2)
Ingmar Bergman, Scènes uit een huwelijk
Jesse Ball, Zelfportret
Amor Towles, Graaf in Moskou
Guido van Heulendonk, De kroon met de twee pieken
Neige Sinno, Trieste tijger
W.G. Sebald, Duizelingen (7)

****

Pieter Waterdrinker, Van huis en haard
Natalia Ginzburg, Familielexicon
Primo Levi, Het periodiek systeem (3)
Walter Kempowski, We hebben ‘t niet geweten
Cyrille Offermans, Een koord boven de afgrond
Paul Auster, Baumgartner
Annie Ernaux, La place
Hugo Claus, Vrijdag
Joris Note, Tegen het einde
Mark Schaevers, De levens van Claus
Giovanni Boccaccio, Decamerone
Paul Auster, Van de hand in de tand (3)
Gerard Walschap, Autobiografie van mijn vader
Ilja Leonard Pfeijffer, Peachez, een romance (2)
Eva Figes, Patriarchaal gedrag
Eric-Emmanuel Schmitt, Madame Pylinska en het geheim van Chopin
John Banville, Eclips
Bohumil Hrabal, Een driebenig paard
John Banville, Schijngestalte

***

Vasili Grossman, Alles stroomt
Natalia Ginzburg, De kleine deugden
Thomas Bernhard, Correctie
Danilo Kis, Een grafmonument voor Boris Davidovitsj
Robert Walser, Jakob von Gunten
Koen Raes, Verschaalde waarden
Ingrid van der Veken, Zwijgen
Salman Rushdie, Mes
Karel van het Reve, Nacht op de kale berg
Danilo Kis, Kinderleed (2)
Jonathan Holslag, Van muur tot muur
Sylvain Tesson, Ongebaande paden
Philip Roth, Contraleven
Christophe Vekeman, Tot God
Gerrit Komrij, Humeuren en temperamenten (2)
Chris Kraus, De fabriek van klootzakken
Alain de Botton, Religie voor atheïsten (2)
Thomas Bernhard, Verstoring
Guido van Heulendonk, Barnsteen
Raymond Queneau, De blauwe bloemen
Gerard Walschap, Nooit meer oorlog
Didier Eribon, Een vrouw uit het volk
Michel Houellebecq, Elementaire deeltjes (3)
George Steiner, Het oog van de meester
Thomas Mann, Over Schopenhauer
Johan Clarysse, Het geduld van water
Bohumil Hrabal, Praagse ironie
Lieve Joris, Terug naar Neerpelt
Kurt Vonnegut, Slachthuis vijf (2)
Cornelis Verhoeven, Een register (2)

** en *: de rest