DOOR DE BOMEN
Het bos niet meer zien. Dat is wat veel stedelingen te vaak doen. Het gevolg is, wanneer zij de stad beu zijn, zij denken daar soelaas te vinden: in een bos.
Dat is zo min of meer de achterliggende gedachte van het VRT-televisieprogramma ‘Door de bomen’: hoe zou het zijn als je een dag of drie haast en stress zou kunnen ontvluchten en volledig digitaal zou kunnen deconnecteren?
In de begingeneriek gaat de fraai vormgegeven titel kunstig schuil achter de kaarsrechte stammen van een dennenbos – quasi integraal een manmade product ten bate van de houtvest, maar daar malen we niet om. Het concept van het programma is zeer eenvoudig: een BV – maar dan wel een van de tweede garnituur, heb ik de indruk, want wie kent Dieter Coppens en Lynn Van Royen, de twee gasten van de eerste twee afleveringen? – een BV dus wordt in een vedettenlimousine van vijftien meter lang naar een boshut gebracht. Waarom dat per se in een limo moet? Wellicht omwille van de sponsoring door een taxibedrijf.
Zei ik boshut? Nu ja, ‘t is een fraai uitgerust bouwsel, met alle noodzakelijke voorzieningen: veel glas voor het uitzicht, een keuken, een slaapkamer, een buitendouche, een drankvoorraad en een muziekinstallatie. En een kat. Die Milket heet, als ik het mij goed herinner. Maar geen gastheer of gastvrouw want het is de bedoeling dat de BV drie etmalen helemaal alleen en van de buitenwereld afgesneden in deze accomodatie en de directe omgeving ervan doorbrengt.
De eerste woorden die Lynn Van Royen uitspreekt, bij het betreden van de limo, zijn: ‘What the fuck!’ Ik weet wel dat de jongedame het niet over de geslachtsdaad heeft, maar bon, echt uitnodigend om haar wat beter te leren kennen is het nu ook niet bepaald. Neen, ik maak geen deel uit van het doelpubliek van ‘Door de bomen’. Ik lees Slavoj Žižek, Thomas Pynchon en De Witte Raaf, luister naar Boulez en Rachmaninov (vooral Rach 3 dan, meer bepaald de tweede beweging, het adagio), en bespreek met vrienden wier exposés ik met evenveel aandacht beluister als zij de mijne de prangende kwesties waaraan het Avondland ten onder aan het gaan is.
Maar hier was mijn aandacht wel getriggerd. Want, geef toe, een onbewoonde boshut met een moddervette, zeer verzorgde en met een gps-nekbandje uitgeruste poes als enige bewoner, dat is toch intrigerend. Wie vult het bakje van de kat als er geen BV’s in de buurt zijn? Wie laat dan de poes op tijd en stond een luchtje scheppen? En wie ledigt de kattenbak?
Milket confronteerde me meteen met het boeiendste aspect van dit programma. Enfin, het enige boeiende aspect want veel hadden de gasten nu ook weer niet te vertellen. Vertellen? Jawel! Hun was opgedragen om tegen zichzelf te praten. Of tegen de kat. Ze mochten vooral niet in zwijgen vervallen. Nochtans is zwijgen wat je vooral geneigd bent te doen, denk ik dan, wanneer je drie dagen alleen midden in een groot bos moet doorbrengen. Maar goed, ik begreep het wel: hoezeer het misschien een verademing zou kunnen zijn, zitten kijken naar een zwijgende BV is nu ook niet meteen voldoende om een televisieavond mee door te brengen.
Ik vond het toch boeiende televisie. Het programma kon alleen maar lukken, zo kreeg ik algauw door, wanneer de kijker vergat dat de in Vlaanderen bekende gast uiteraard begeleid, belicht, geïnstrueerd, gefilmd en bepaalde richtingen uit geduwd moest worden. Zonder dat de persoon, of personen (mv.), die hem respectievelijk haar begeleidde, belichtte, instrueerde, filmde en bepaalde richtingen uitduwde in beeld kwam. De kijker moest in de waan worden gebracht dat de gast daar helemaal alleen was en, inderdaad, tegen zichzelf begon te praten. Een schoolvoorbeeld van suspension of disbelief, als het ware.
Een interessant gegeven maar, neen, het werkte niet. Want welk voordeel of genoegen viel nu te puren uit het veertig minuten zitten kijken naar een persoon die weinig tot niets interessants te melden heeft, die voortdurend aan het juichen en gillen slaat hoe zalig en keitof het in en rond dat boshuis wel niet is, die eigenlijk niet weet hoe hij/zij de zich plots aandienende zee van tijd op een zinvolle manier moet invullen? De aandacht gaat onvermijdelijk uit naar de televisuele kenmerken van het programma. Je kijkt niet naar de inhoud, maar naar de vorm, naar het programma-zijn van het programma. Je kunt niet anders dan een soort van metapositie innemen. En dan is de lol er snel af. Goed geprobeerd van productiehuizen Alverman en De chinezen, denk ik dan in een milde bui, maar ik vrees dat ik afhaak voor een derde aflevering. (Wel denk ik er even over na wat ik zou zeggen indien ik in zo’n programma verzeild zou geraken. Iets over Žižek of Pynchon? (Grapje hoor!))
https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/door-de-bomen/
