BOOMSE LESSEN
Meestal oogst ik met mijn Facebookposts tien of vijftien duimpjes, af en toe een reactie en heel af en toe deelt iemand mijn tekst. Maar ik schrijf dan ook meestal over weinig sexy onderwerpen, en permitteer me bovendien ook nog eens vaak een autobiografische inslag. Niet meteen een recept voor laaiend succes. Bovendien houd ik maar weinig tijdlijnen in de gaten, waardoor ik niet verwikkeld geraak in de ondoorgrondelijke Meta-algoritmes en allicht minder op de radar kom bij andere Facebookgebruikers. Ik houd mij sinds enkele jaren ook ver van bespiegelingen over politiek en actualiteit, en vermijd zoveel mogelijk aan gepolariseerde discussies deel te nemen, laat staan dat ik zelf actief zou aanzetten tot polarisering. Ik probeer mij met alles wat ik op het medium doe bewust te zijn van de werking ervan. Op die manier slaag ik erin mezelf voor te houden dat het ook nog positieve kanten heeft.
Vorige woensdagavond ben ik van mijn persoonlijke socialemediagedragscode afgeweken. Ik liet voor een keer de emotie (in casu verontwaardiging) primeren op de ratio en schreef, bewust met een provocatieve toon, een commentaar op de berichtgeving over de brand die de ‘main stage’ van Tomorrowland (TML) in Boom in de as legde: https://pascaldigital.blogspot.com/2025/07/facebookbericht-1193.html. Met mijn provocatie trapte ik moedwillig op de tenen van TML-fans. Daardoor had ik de aandacht vast voor mijn belangrijkste boodschap, die niet bestond uit een morele veroordeling van escapisme of een negatief esthetisch oordeel over wat er op TML zou te beleven zijn, maar wel, voornamelijk, uit een mediakritische bedenking bij hoe dit nieuwsfeit in het VRT-televisiejournaal alle wereldbranden leek weg te drukken. Zijdelings liet ik mij ook een bedenking ontvallen bij het soort volk dat uit alle hoeken van de wereld naar Boom komt om daar een paar dagen aan zijn kommervolle bestaan te ontsnappen. Ik noemde het, alweer provocerend maar even niet voor ogen houdend dat er zich onder mijn lezers misschien wel bezoekers van TML bevonden, een ‘rijkeluiszootje snuivers’. Ik achtte het niet nodig om deze omschrijving te verantwoorden vanuit twee veronderstellingen: (1) dat deze vorm van vertier prijzig is en dus niet echt democratisch en (2) dat er op TML niet louter gemberthee en aspirientjes worden geconsumeerd en Vix wordt gesnoven.
Waar ik op Facebook, zoals gezegd, op basis van mijn ‘scores’ niet bepaald een hoogvliegende influencer kan worden genoemd, daar oogstte mijn in een opwelling geschreven post van donderdagavond nu maar liefst – as we speak – 170 emoticons en 81 opmerkingen, en hij werd bovendien nog eens meer dan 70 keer gedeeld. (Daarachter zit nog een veelvoud aan lezers die geen spoor hebben achtergelaten.) Het is duidelijk dat ik een gevoelige snaar had betokkeld c.q. op zere tenen ben gaan staan en mogelijk zelfs sommigen op de ziel trapte.
De reacties op mijn oprisping waren zeer verdeeld: van instemming tot expliciete en soms zelfs agressief verwoorde afwijzing: ‘Ga zelf naar Gaza of ten minst naar een plaats waar je het veschil kan maken. BV Lebanon en doe iets als je het lef hebt!’ (sic, C.G.)
Van de negatieve reacties heb ik toch het een en ander opgestoken en daar wil ik nu even op ingaan. (Ik hoor al zuchten: waarom daaraan weer zoveel energie besteden, is dat niet heel erg zelfingenomen? U mag net als ikzelf zeggen wat u wilt, maar ik vind het relevant om met deze casus iets over Facebook in het bijzonder en misschien wel social media in het algemeen te delen. Niemand is verplicht hierin mee te gaan.)
1.
‘Het ene heeft niets met het andere te maken. Hou de zaken uit elkaar.’ (M.V.) En A.C. vult dit aan en maant me aan om me niet te bezondigen aan ‘whataboutism’: ik relativeer iets wat op zich wel belangrijk is wég door naar iets te verwijzen wat veel belangrijker is. Het is niet omdat er in Gaza een genocide aan de gang is dat je het niet erg mag vinden dat er in Boom een podium afbrandt. Zo zou je, aldus deze redenering, net zo goed over Gaza moeten zwijgen omdat er bijvoorbeeld met de klimaatverandering en de honderdduizenden slachtoffers die daardoor nu al jaarlijks vallen een veel ergere crisis bezig is.
Mijn bedenking: TML heeft wél met Gaza te maken. Of, zoals P.T. het formuleert: ‘entertainment en realiteit hebben met elkaar te maken’. TML is het feest van het escapisme om aan het besef van de realiteit van – onder meer – Gaza te ontkomen. Entertainment en realiteit zijn als communicerende vaten: hoe meer aandacht voor entertainment (niet alleen TML maar ook sport, bijvoorbeeld de Tour de France, waarin ikzelf soelaas vind voor de ondraaglijkheid van een voortdurend realiteitsbesef), hoe minder aandacht voor de realiteit. Mijn tekst hield in de eerste plaats een mediakritiek in, waarbij ik van de nieuwsdienst van een openbare zender verwacht dat hij een juist gewicht aan de dingen geeft en niet toegeeft aan emoties, laat staan deze aanwakkert. Bovendien – en daar heb ik in mijn post ook op gewezen – wordt die nieuwsdienst ideologisch gestuurd. Door de aandacht buitenproportioneel op TML te vestigen, wordt hij afgeleid van de zionistische genocide waar onze leiders geen afstand van wensen te nemen – wat onder meer heeft geleid tot het (inmiddels alweer ingetrokken) beroep dat de Vlaamse Regering – zonder overleg! – aantekende tegen de juridische veroordeling van de wapentransporten via de Antwerpse haven. Dat nieuwsfeit zat ergens weggestopt in datzelfde journaal dat eerst een kwartier op TML had ingezoomd.
2.
E.G.: ‘Dat eeuwige politieke gebalk als antwoord op wanneer er es iets anders in het nieuws komt… Komt menig mens de strot uit denk ik…’
V.R.: ‘Wat draagt u bij aan de maatschappij. Behalve dan overal kritiek op alles te hebben?’
N.D.L.: ‘Je potentieel verdient meer, richt het op iets dat opbouwt in plaats van afbreekt.’
Critici zijn niet leuk, kritiek is politiek gebalk dat eeuwig duurt en de strot uitkomt. Beter ware het dat die lastige opinieerders er helemaal niet zouden zijn. Interessant, zeker die vraag over mijn bijdrage aan de maatschappij! Critici moeten opbouwen, niet afbreken. Maar vanuit welke visie kun je zeggen dat mijn kritiek niet constructief is of bedoeld is? Er heerst tegenwoordig een totalitair dictaat van het positivisme, een verplichting om tevreden zijn met wat er is. ‘Genot is het hoogste goed. En de roes is heilig geworden. We willen niet ontnuchterd worden.’ (E.V.) Sorry hoor, de reële wereld van vandaag staat in brand (zoals, zeer betekenisvol, het metaforisch Land van Morgen te Boom)! Wanneer het vuur alles aan het afbreken is, is het lastig om iets op te bouwen!
3.
G.N.: ‘Respect voor de mensen van Tomorrowland, het zal je maar overkomen!!’ En E.G. (dezelfde E.G. als in reactie #2) vraagt waardering voor het winstgevende bedrijf TML, wellicht vanuit een (neo)liberale visie op de maatschappij.
Mijn antwoord: bedrijven mogen winstgevend zijn en ondernemerschap verdient waardering. Als er iets is waarin Vlaanderen wereldtop is, dan wel de entertainmentsector met podiumbouw en dergelijke. In 36 uur een nieuw podium optrekken, weinigen zullen het ‘ons’ nadoen. Alle waardering en zelfs respect daarvoor. (In die zin was mijn provocerende ‘I couldn’t care less’ misplaatst.) Maar voor bedrijven die overduidelijk een onverantwoord loopje nemen met de veiligheid kan ik al minder waardering opbrengen. Hoe dat afgebrande podium de brandveiligheidscontrole is kunnen passeren, is mij een raadsel. (G.V.W.: ‘niemand die de verantwoordelijkheid van de organisatoren over de risico’s van het gebruik van dergelijke hoogst brandbare materialen op zo’n massa evenement in vraag stelt, wel integendeel.’) Iedereen weet toch dat je geen tienduizenden extatische feestvierders moet laten postvatten voor een met vuurwerk volgepropt podium dat vooral uit hout en piepschuim bestaat? Hoe groot zou de ramp zijn geweest als de festivalweide al vol had gestaan met bewustzijnsvernauwde feestvierders die wellicht niet meteen het onderscheid zouden weten te maken tussen vuurwerk en een echte brand? Zou er dan nog iemand ‘respect’ vragen voor de mensen van TML? Met een paar tientallen vertrappelde of verbrande festivalgangers zou een kwartier in het televisiejournaal zeker welbesteed zijn geweest. Nu ontsnappen de organisatoren voor wie in deze reactie respect wordt gevraagd en zij hopen allicht dat de klaarblijkelijke overtreding van de veiligheidsvoorschriften in de doofpot (pun intended) belandt. Het risico dat zij met hun licht ontvlambare hoofdpodium hebben genomen, mag men gerust onverantwoord noemen, als het al niet de kwalificatie ‘crimineel’ verdient.
